Bijna 25 jaar geleden schreef wijlen Jan Blommaert het boek Ik stel vast over politiek taalgebruik, politieke vernieuwing en verrechtsing. Lang voordien had hij al opgemerkt hoe de bevolkingsgroep die men ooit gastarbeiders noemde snel migranten, asielzoekers, illegalen, transmigranten, allochtonen en economische vluchtelingen werden, en dan vergeet ik nog koosnaampjes. Met de kracht van woorden werd het idee dat alle niet-witte inwoners van dit land hier niet thuishoren, versterkt. Wat dan z’n politieke vertaling kreeg bij veel partijen, ook deze die 34 jaar geleden Zwarte Zondag diep betreurden. Radicaal-rechts heette toen nog extreemrechts, binnenkort zal onze pers misschien vinden dat ‘overtuigd rechts’ sympathieker klinkt.

Radicaal-rechts heette toen nog extreemrechts, binnenkort zal onze pers misschien vinden dat ‘overtuigd rechts’ sympathieker klinkt.

Die evolutie zien we op tal van andere vlakken, niet enkel migratie. Ooit zouden we ellende vermijden door een betonstop, nu wil de Vlaamse regering een inhaalbeweging om het dalende aantal nieuwbouwprojecten te keren. “Politieke campagnes tegen verdichting en verharding verlagen de drempel voor bezwaren wat bijdraagt aan de stagnatie van de bouwsector”, citeert De Morgen een ‘bouwondernemer en docent’ zonder bedenkingen.

Sinds kort moeten we juichen wanneer we nog een stap verder zetten op het pad om AI het denken en werken van de mensen te laten overnemen. Musk en Thiel zijn fervente gelovers en investeerders in het Accelerationisme, waarbij met nieuwe technologieën de democratische remmen op de ontwikkeling van het kapitalisme versneld worden afgebroken. Tegelijk horen we dat we om budgettaire redenen zullen moeten werken tot we doodvallen. In de toekomst krijgen we noodgedwongen bezigheidstherapie, want wie niet werkt moet niet eten. Behalve wie aandelen heeft van CHATGPT of Nvidia uiteraard.

Oorlogen worden ook verbaal uitgevochten. Jammer genoeg voor wie er woont, ook met kogels. Zo schreef N-VA-politicus Freilich op X: “Gazaanse vrouw die in Italië overleed, leed aan kanker – maar dat cruciale detail wordt door de massamedia verzwegen.” Ik heb hem gevraagd of we dan het aantal holocaust-slachtoffers ook moeten uitzuiveren van alle doden die onderliggende aandoeningen hadden?

De laatste acht maanden bekijken we de Amerikaanse sequel op Dirk Verhofstadts boek '1933' in fast forward.

In historische romans kon je een beeld krijgen over hoe Lodewijk XIV of andere zonnekoningen leefden. Of hoe de diverse fascisten élk aspect van het leven in Europa konden domineren. Trump, Putin, Xi Jinping, Netanyahu … noemen zich nog geen keizer, maar gedragen zich al zo. Trump bouwt nu zelfs een balzaal zoals Versailles er een heeft. En defenestratie was een middeleeuwse techniek die Putin in ere herstelt. Ze hebben elk een hofhouding van jaknikkers die niet alleen hun plannen helpen uitvoeren maar ook online hun dwaasheden verdedigen. Ook in Vlaanderen kunnen ze rekenen op een meute collaborateurs. De laatste acht maanden bekijken we de Amerikaanse sequel op Dirk Verhofstadts boek 1933 in fast forward.

Ik wou een hoopgevend slot schrijven, maar ik vind even geen krachtige woorden.

Samenleving & Politiek, Jaargang 32, 2025, nr. 7 (september), pagina 80